Iedereen die wel eens naar het programma van De rijdende rechter heeft gekeken kent het gevoel van verbazing of bevreemding dat je bekruipt wanneer twee partijen elkaar naar het leven staan na een schijnbaar futiele gebeurtenis. Een overhangende tak of een vergeten verjaardag kan de aanleiding vormen om elkaar schuimbekkend de meest verschrikkelijke ziektes toe te wensen. Maar gelukkig verschijnt daar de rijdende rechter die, na het in ogenschouw nemen van de situatie, een uitspraak doet over de wijze waarop het conflict moet worden beëindigd.

Niet zelden laat hij de partijen verbouwereerd achter, waarbij de partij die ‘gewonnen’ heeft triomfantelijke blikken werpt op de ander die zijn schutting moet verplaatsen, een schadevergoeding moet betalen of nog slechts op kousenvoeten zijn huis mag betreden.

Dat de echte aanleiding van het conflict ook daadwerkelijk is opgelost na de uitspraak van de rijdende rechter valt ten zeerste te betwijfelen. De overhangende tak van de buren is nauwelijks te beschouwen als de echte oorzaak van de ruzie maar vaak slechts een symptoom. Door het symptoom, de overhangende tak, daadkrachtig weg te zagen wordt de oorsprong van het conflict niet weggenomen. Sterker nog, de kans is groot dat door het wegnemen van dit symptoom er extra kiemkracht ontstaat voor een nieuwe loot van het conflict.

Door hun lot in handen te leggen van de rijdende rechter is de kans groot dat er hooguit een gewapende vrede ontstaat, in plaats van het oplossen van het echte probleem waardoor de partijen elkaar in de toekomst weer op een prettige manier kunnen ontmoeten.

Hoe kan mediation ervoor zorgen dat een conflict écht wordt opgelost?

Mediation kijkt verder dan het topje van de ijsberg van het conflict. Juist onder de waterspiegel bevinden zich de waarachtige gevoelens en emoties die ervoor kunnen zorgen dat als een meningsverschil niet snel wordt bijgelegd, deze kan uitgroeien tot een stevig conflict.

Het mooie is dat er juist in die onderstroom gezamenlijke belangen te vinden zijn. Zo zullen de meeste buren een prettige en veilige woonomgeving voor zichzelf wensen. En vinden werkgevers en werknemers een aangenaam arbeidsklimaat veruit te prefereren boven een vijandig onveilige werksfeer. Door de gezamenlijke belangen te benoemen en te beluisteren bij elkaar kan het inzicht ontstaan dat escalatie van het conflict niet bijdraagt aan het woon- en/of werkplezier.

Door het vergroten van het begrip voor elkaars gezichtspunten blijkt vaak meer onderhandelingsruimte aanwezig dan tevoren bedacht. Uitgangspunt is dat beide partijen tevreden zijn over de wijze waarop het conflict door hen zelf wordt beslecht. De win-win oplossing zorgt ervoor dat mensen ook in de toekomst samen door één deur kunnen.

De rol van de mediator in deze is het bevorderen en faciliteren van de stukgelopen communicatie tussen de ruziënde partijen. Zorgen dat mensen zich veilig genoeg voelen om hun échte wensen en behoeften op tafel te leggen. Ruimte creëren om erkenning te vragen en te geven. Kinken in kabels blootleggen en partijen de regie over de kwestie teruggeven. Zodat niet alleen de uitwas van het conflict door een derde partij wordt beslecht, maar partijen het conflict bij de wortel aanpakken.

Is een mediator dan altijd te verkiezen boven de inzet van de rijdende rechter?

Vanuit de invalshoek om zinderende spraakmakende televisie te maken is de inzet van de rijdende rechter verreweg te verkiezen boven de mediator. In alle andere gevallen geeft de inzet van de mediator de grootste garantie om partijen te laten genieten van een toekomstbestendige oplossing!